Na pierwszy rzut oka recepta jest prosta: redukuj stres, wysypiaj się, prawidłowo się odżywiaj, unikaj używek typy papierosy, alkohol, narkotyki, bądź aktywny fizycznie, buduj dobre relacje z przyjaciółmi i rodziną, nie przepracowuj się, znajdź czas na odpoczynek i dla siebie, a w razie konieczności udaj się do psychologa lub terapeuty po porady.
W istocie jednak każdy z tych punktów wymaga od nas pracy i poświęcenia czasu.
Redukuj stres
Łatwo powiedzieć, ale jak redukować stres, kiedy w pracy gonią terminy, bank znowu podniósł ratę kredytu a dziecko przyniosło ze szkoły kolejną pałę? I tutaj warto poznać różne narzędzia i techniki redukcji stresu i wybrać te, które najbardziej nam pasują. O technikach relaksacji można poczytać w Internecie, książkach lub pójść na kurs w poradniach psychologicznych.
Wyśpij się
W dzisiejszych czasach wiele osób cierpi na bezsenność, budzi się w nocy. Sen w profilaktyce zdrowia jest bardzo ważny. Brak snu powoduje problemy z koncentracją, zaburzenia pamięci, drażliwość i bóle głowy, ale może również prowadzić do rozwoju depresji i zmniejszać libido. W przypadku problemów ze snem warto udać się do specjalisty psychiatry i podjąć odpowiednią terapię. A tak na szybko przed snem: przewietrzcie pokój, wyłączcie komputer, telewizor i telefon, zasłońcie zasłony. Miłych snów.
Prawidłowo się odżywiaj
Podobno jesteśmy tym, co jemy. Śmieciowe jedzenie typu fast food nikomu nie służy, przetworzone jedzenie również. Chipsiki, colka, batoniki, donatsy i inne pączusie nie pomogą zachować zdrowia, wręcz przeciwnie. A zatem co nam służy i naszemu zdrowiu psychicznemu? Różnorodność pokarmów. W diecie powinny znaleźć się warzywa i owoce, mięso, nabiał, ryby, jaja, orzechy, oliwa z oliwek. Utrzymywanie odpowiedniej masy ciała i dbanie o zdrowe jelita to też profilaktyka zdrowia psychicznego!
Unikaj używek typy papierosy, alkohol, narkotyki
To oczywiste, że wszystkie wyżej wymienione używki mają zły wpływ na zdrowie. A co jeśli już palimy? Warto podjąć próbę rzucenia palenia. A kiedy zbyt dużo alkoholu pojawia się w naszym życiu, czyli tak zwany kieliszek na rozluźnienie i więcej, warto szukać pomocy u specjalisty od uzależnień. On będzie wiedział, co zrobić i jak pomóc. I bez stresu i obaw. Zazwyczaj specjaliści od uzależnień (psychologowie) to bardzo fajni ludzie!
Narkotyki – nie zaczynać, w razie uzależnia udać się natychmiast po pomoc!
Bądź aktywny fizycznie
Aktywność fizyczna robi świetną robotę dla naszego mózgu. Wprowadza go w stan relaksu i dobrego nastroju. Mechanizmów jest wiele, ale nie będziemy rozszerzać teraz tego tematu. Jaka aktywność? W zasadzie każda, która sprawia nam przyjemność i jest na miarę naszych możliwości np. spacer, pływanie, jazda na rowerze, bieganie, siłownia, praca w ogródku, joga, i inne, które lubicie. Ważne to ruszać się!
Buduj dobre relacje przyjaciółmi i rodziną
Z relacjami z przyjaciółmi zazwyczaj nie ma problemu. Z rodziną, wielu z nas może wpisać: status – to skomplikowane.Ale aby ten status zmienić trzeba popracować. Jeśli nie mamy pomysłu jak te relacje polepszać, utrzymać, czy budować warto udać się na terapie rodzinną, szukać wsparcia u psychologa. Praca terapeutyczna się opłaci. Wiemy to z doświadczenia!
Nie przepracowuj się
Praca jest ważna, ale równie ważny jest odpoczynek. Równowaga między pracą a życiem prywatnym, tak zwana work-life balance to jeden z elementów profilaktyki zdrowia psychicznego. Przepracowywanie się, przewlekły stres, przeciążenie obowiązkami w pracy może prowadzić do przewlekłego zmęczeni i wypalenia zawodowego. Temat work-life balance poruszamy szerzej tutaj.
Znajdź czas dla siebie
Czas na realizację swoich pasji to czas bezcenny. Ale nawet ten krótki czas przy porannej kawie wypitej w spokoju to już dużo. Oderwanie choć na chwilę od codziennych obowiązków, przeniesienie uwagi na coś, co sprawi przyjemność ma ogromną wartość dla naszej psychiki.
Praca terapeutyczna
Każdy z nas nosi w sobie jakieś małe lub większe traumy, uświadomione lub nie. Czasami coś nas w życiu uwiera, odbiera radość, zastanawia, niepokoi. Warto wtedy udać się po poradę do psychologa i przyjrzeć się „temu czemuś”. Psycholog może pomóc w zidentyfikowaniu problemu i rozwiązaniu go.
Co możemy zrobić dla tych, którzy cierpią z powodu chorób psychicznych?
Chorób psychicznych jest bardzo wiele. Są takie, które możemy wyleczyć stosunkowo szybko i pacjent wróci do codziennego funkcjonowania, ale są również te przewlekłe, które trwają latami i wyleczenie ich jest trudne. Choroby psychiczne są takimi samymi jak wszystkie inne i leczy się je również według określonych standardów.
Mamy coraz większą świadomość i wiedzę na temat depresji czy zaburzeń lękowych, ale schizofrenia albo zaburzenia osobowości np. borderline, niektóre nerwice i fobie wciąż budzą obawy i niezrozumienie wśród wielu osób.
Najważniejsze to nie oceniać, nie stygmatyzować ani chorego, ani jego rodziny.
W Polsce choroby psychiczne wciąż są postrzegane bardzo źle. Budzą wstyd i strach. A te dwa uczucia rodzą się często z niewiedzy i istniejących stereotypów. Aby zmienić to postrzeganie najpierw warto starać się zrozumieć chorobę, poczytać o niej, zapytać specjalistę.
Akceptacja osoby chorej to kolejna bardzo ważna rzecz jaką możemy zrobić. Pozwala ona na zmianę stosunku do chorego i całej zaistniałej sytuacji.
A jak komunikować się z chorymi?
Komunikacja powinna opierać się przede wszystkim na empatii, zrozumieniu i akceptacji. Warto pamiętać, że osobom chorym psychicznie wiele rzeczy przychodzi z trudem. Jeśli mają problemy z brakiem energii, są zmęczone, to nie wymagajmy od nich niczego na siłę, tylko wykażmy zrozumienie.
Pamiętajmy również, że nie powinniśmy obrażać się na osobę chorującą psychicznie. Czy obrażamy się na kogoś, kto choruje na cukrzycę czy nadciśnienie tętnicze?
Warto zachęcać chorego do aktywności na miarę jego możliwości w danym momencie choroby. Nie wyręczać go całkowicie z obowiązków np. domowych, ale delikatnie wspierać w ich wykonywaniu.
Nie należy zaprzeczać odczuciom, jakie towarzyszą choremu. Zdrowy członek rodziny może odnieść mylne wrażenie, że chory przesadza, bądź wmawia sobie problemy. Absolutnie nie należy wysuwać tego typu oskarżeń. Tego rodzaju „kubeł zimnej wody” wylany na chorego może mu bardzo zaszkodzić.
Jeżeli chory da jasny komunikat, że chce porozmawiać – poświęćmy mu wolną chwilę i wysłuchajmy bez oceniania, z pełną akceptacją i miłością.
Jeśli chodzi o błędy, jakie możemy popełnić w komunikacji to przede wszystkim zaprzeczanie chorobie i zdania czy komunikaty, które mimo pozornie dobrych intencji, mogą zaszkodzić. Wśród nich to typowe: „Wszystko będzie dobrze”, „Proszę się tak nie przejmować”, „Inni mają gorzej” „Proszę wziąć się w garść”, „Ma pani/pan dla kogo żyć”, „Inni są w trudniejszej sytuacji i dają radę”, „mężczyzna musi być twardy bo jest oparciem dla rodziny”. Wszystkie te komunikaty i im podobne bagatelizują problem, mogą wpędzić chorego w poczucie winy i inne stany emocjonalne, które mogą pogorszyć przebieg choroby.
Zadbaj o siebie!
Jeśli jesteś bliskim osoby chorej psychicznej, pamiętaj o zadbaniu o siebie!