Początek roku szkolnego jest stresujący niemal dla każdego — od pierwszoroczniaka, po ucznia liceum czy technikum. To koniec wakacji, „wolności” i braku obowiązków. Zaczyna się nauka, stres, klasówki, egzaminy… ale też zetknięcie z kolegami. To czasem nie bywa przyjemne. Z danych UNICEF wynika, że 50% dzieci na świecie (150 mln) doświadczyło przemocy fizycznej, głównie ze strony rówieśników w szkole lub w jej najbliższym otoczeniu. Jak przygotować dziecko do szkoły, by ustrzec je przed byciem zarówno po jednej, jak i po drugiej stronie młodocianych konfliktów?
Bullying i cyberbullying — statystyki
Przemoc fizyczna w szkole nie jest zjawiskiem nowym. Jednak w ostatnich dekadach znacznie przybrała na sile. Zgodnie z danymi UNICEF przemocy fizycznej doświadcza aż 50% uczniów na całym świecie. Statystyki w Polsce są jeszcze bardziej zatrważające. Według Raportu „Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce” z 2023 r. przygotowanego przez Fundację „Dajemy dzieciom siłę” 79% dzieci i nastolatków przynajmniej raz doświadczyło w swoim życiu przemocy lub zaniedbania, w 2022 r. było to 52% respondentów. Najczęściej, bo aż 66% z nich zgłaszało przemoc ze strony rówieśników.
ofiary przemocy rówieśniczej. Dziewcynka klęczy i płacze a nad nią chłopiec i dziewczynka wytykają ją palcami i się śmieją
Do fizycznych aktów agresji dołączył cyberbullying, czyli przemoc w sieci. To złożone, wielopłaszczyznowe zjawisko, które wkrada się nie tylko w świat szkolny. Przed cyberbullyingiem nie można uciec do domu, schować się przed agresją, nienawiścią, poniżeniem. Dlatego jest tak niszczący. Zgodnie z danymi Amnesty International przemocy w sieci doświadcza 15% nastolatków, a 11% jest ich źródłem.
Jak przerwać ten zaklęty krąg agresji, złości i przemocy?
Stwórz zaufanie: Jak przygotować dziecko do szkoły?
Rozmawiać, rozmawiać, rozmawiać.
To pozwoli Wam zbudować relacje oparte na zaufaniu. To konieczne w sytuacji, gdy dziecko jest ofiarą przemocy rówieśniczej. Jest to szczególnie ważne w przypadku najmłodszych, którzy dopiero rozpoczynają naukę i poznają zasady funkcjonowania wśród kolegów i koleżanek. Nie wahaj się powiedzieć dziecku, że jest ważne i idealne dokładnie takie, jakie jest. Nie wychowujesz narcyza, ale osobę pewną siebie i odporną psychicznie. Idąc do szkoły, dziecko powinno mieć świadomość, że przemoc jest zła bez względu na to, czy jest to akt fizycznej agresji, czy wyśmiewanie w internecie. Ma mieć świadomość, że ma prawo do obrony. Najtrudniejsze jest wytłumaczyć tę cienką granicę pomiędzy skarżeniem a szukaniem pomocy u dorosłych. To wyzwanie zarówno dla rodziców, jak i nauczycieli, jednak nikt nie wykona tej pracy za nich. To oni nadal przynajmniej na początku szkolnej przygody są przewodnikami dla kilkuletnich uczniów.
Zachęcamy też do lektury naszego wpisu: 14 rad jak rozmawiać z nastolatkiem.
Jak rozmawiać z dzieckiem, by wzbudzić w nim szacunek do innych?
Edukacja zaczyna się w domu.
To stąd dziecko wychodzi wyposażone w elementarne wartości, takie jak szacunek do drugiego człowieka bez względu na kolor skóry, narodowość, zasoby finansowe czy gadżety.
Dwójka chłopców przyjaciół się obejmuje – rysunek graficzny
Zatem przed 1 września, przygotowując dziecko do rozpoczęcia roku szkolnego, obok zachęty do nauki nie zapomnijmy, powiedzieć mu, że nie jest ważne, jakim językiem mówimy, w co wierzymy, czy jaki mamy telefon. Nieważne, czy jesteśmy grubi, czy chudzi w okularach, czy z aparatem ortodontycznym.
Ważne jest to, jacy jesteśmy.
To w dużym stopniu wynosimy z domu.
Możemy zakończyć wzniosłymi słowami:
„Nieważne jest w moich oczach, czy człowiek będzie mniej, czy więcej posiadał. Ważne jest, czy będzie mniej, czy bardziej człowiekiem” (“Mały Książę” Antoine de Saint-Exupéry)
Lub też mniej wzniośle:
”Świat nie dzieli się na zagranicznych i krajowych, a po prostu na mądrych i głupich” (Kazimierz Palak “I nie ma mocnych”.)
Źródła:
https://www.amnesty.org.pl/badania-prawie-co-piata-mloda-dziewczyna-doswiadczyla-cyberprzemocy/
Raport Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę „Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce”
