O ile 2022 r. uznaliśmy za moment, w którym nabraliśmy wiatru w żagle, o tyle w 2023 r. płynęliśmy już po szerokich wodach i pełną parą. Mamy za sobą 12 intensywnych miesięcy, pełnych wyzwań i wytężonej pracy coraz większego zespołu. Grudzień kończymy z ogromnym poczuciem satysfakcji, wdzięczności i spełnienia. Jesteśmy też pełni energii i gotowości do realizacji kolejnych zadań. Co takiego się działo w naszych szeregach w minionym roku?
Program: “Psychoedukacja osób starszych” – ku spokojnej jesieni życia
Jest to inicjatywa, która rozpoczęła się jeszcze w poprzednim roku, natomiast w 2023 weszła w fazę intensywnej realizacji.
Celem przedsięwzięcia było:
- zwiększenie świadomości o zaburzeniach psychicznych osób starszych;
- wyczulenie rodzin seniorów na pierwsze symptomy problemów natury psychicznej, gdyż szybka reakcja i wczesna diagnoza są kluczowe w ich leczeniu;
- propagowanie zdrowego stylu życia poprzez dietę, dopasowany ruch i nowe pasje pozwalające na aktywizację seniorów;
- nauka praktycznych umiejętności komunikowania się seniorów z otoczeniem oraz sposoby na radzenie sobie z negatywnymi uczuciami i w sytuacjach napięcia emocjonalnego.
Program skierowany był nie tylko do seniorów. Działaniami objęliśmy także ich rodziny, najbliższych i opiekunów. Dotarliśmy do pracowników gminnych ośrodków pomocy społecznej i DPS’ów z terenu województwa mazowieckiego. Chcieliśmy przybliżyć im zagadnienia zdrowia psychicznego osób starszych i problemy, jakimi mierzą się na co dzień. Mówiliśmy i pisaliśmy m.in. o:
- objawach demencji oraz chorób typu Alzheimer i Parkinson, aby wyczulić na pierwsze sygnały alarmowe,
- bólu jako istotnym elemencie wpływającym na samopoczucie nie tylko fizyczne, ale też psychiczne,
- stresie osób starszych – jego źródłach, objawach i konsekwencjach,
- zaburzeniach psychicznych, takich jak depresja, fobie, lęki,
- odpowiedniej diecie dla osób starszych, która wspomaga nie tylko fizjologiczną, ale także psychiczną płaszczyznę funkcjonowania,
- aktywności fizycznej jako istotnym elemencie profilaktyki zdrowotnej,
- ćwiczeniach i zadaniach, które pobudzają mózg i pozwalają dłużej zachować sprawność intelektualną,
- metodach relaksacyjnych i oddechowych, które redukują poziom stresu, przywracają równowagę emocjonalną, a także wpływają pozytywnie na układ np. hormonalny i sercowo-naczyniowy.
W ramach programu powstały m.in. 2 ebooki w formie elektronicznej. Oba dostępne są bezpłatnie na stronie internetowej Fundacji Nie Widać Po Mnie.
Przygotowaliśmy również broszury informacyjne dla seniorów. Mają one formę drukowaną i rozdystrybuowane były w 31 zaprzyjaźnionych placówkach DPS oraz w placówkach medycznych z terenów województwa mazowieckiego.
Nagraliśmy 4 webinary dotyczące różnych aspektów zdrowia osób po 50 roku życia. Prowadziła je prof. dr hab Ewa Mojs. Materiały przygotowane zostały w profesjonalnym studio, co zapewniło idealny dźwięk oraz obraz. Miało to dla nas szczególne znaczenie, gdyż wiele starszych osób żyje z częściową dysfunkcją wzroku lub słuchu. Dobra jakość da im szansę skorzystania z zawartej w nich wiedzy.
Materiały umieszczone są na stronie Fundacji, a także na naszym kanale YouTube, gdzie łącznie mają już 8 tys. wyświetleń.
Konferencja psychoedukacyjna
Nie poświęciliśmy całego spotkania na omawianie zdrowia psychicznego seniorów. Spojrzeliśmy także na nich od strony ekonomicznej – jako na świetnych pracowników, którzy mają potencjał wiedzy i dziesiątków lat doświadczenia. Mecenas Michał Moro poruszał kwestie aspektów prawnych istotnych dla seniorów, natomiast socjolog Anna Gołębicka mówiła o zjawisku “silver economy” i konieczności nauki nowego zarządzania zespołami zróżnicowanymi wiekowo.
Podsumowanie
Zdrowie psychiczne seniorów w Polsce nadal pozostaje często kwestią marginalną. Lekarze i rodziny skupiają się na dolegliwościach bólowych, schorzeniach somatycznych, zapominając o tym, jak ogromny wpływ mają one na dobrostan psychiczny osób starszych. Objawy depresji często mylone są z naturalnym starzeniem się organizmu Bezsenność, bóle somatyczne, brak energii i sił przypisywana jest wiekowi, a nie zaburzeniu. To sprawia, że rozpoznanie depresji u osób starszych wynosi tylko 15%. Tymczasem trzy razy częściej w tej grupie wiekowej dochodzi do prób samobójczych. Ponad 60% z nich kończy się śmiercią.
Liczmy, że program “Psychoedukacja i wsparcie osób po 50 roku życia i ich bliskich na lata 2022-2023” w dłuższej perspektywie przyczyni się do zmiany tych statystyk, a jesień życia seniorów będzie spokojniejsza, radośniejsza i bardziej spełniona. Zadanie dofinansowane było ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego.
Program: Depresja u dzieci i młodzieży
To jedno z pierwszych i najdłużej trwających przedsięwzięć Fundacji Nie Widać Po Mnie. Depresja coraz częściej dotyka dzieci. Co więcej, zmagają się z nią coraz młodsi. Rodzice w starciu z nią czują się bezradni, przytłoczeni i załamani. Tymczasem najważniejsza jest szybka reakcja. Utrudnia to niestety m.in. ograniczona dostępność do specjalistów.
Program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki zaburzeń depresyjnych dla dzieci i młodzieży z województwa mazowieckiego jest wspólnym przedsięwzięciem Fundacji Nie Widać Po Mnie oraz Centrum CBT w Warszawie finansowanym ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego. Celem inicjatywy jest zapewnienie szybkiej pomocy psychologicznej w sytuacji podejrzenia zaburzeń psychicznych u najmłodszych, nastolatków oraz dorosłych do 21 rż.
Rodzice i opiekunowie, których niepokoi zachowanie dziecka, zauważą u niego pierwsze, alarmujące sygnały, mogą skorzystać z bezpłatnej porady w wybranym ośrodku należącym do Centrum CBT. W przypadku zdiagnozowania depresji mali pacjenci mogą również liczyć na bezpłatną terapię.
W ramach programu chcemy pomóc łącznie 150 młodszym i starszym dzieciom.
Zapisy na pierwsze spotkanie z lekarzem przyjmowane są pod nr telefonu: (22) 212 81 12.
“Depresja dzieci i młodzieży” to jedna z pierwszych i najdłużej trwających inicjatyw Fundacji Nie Widać Po Mnie. Jej realizacja rozpoczęła się jeszcze w 2021 r., a program trwać będzie jeszcze w następnym roku.
Zadania dofinansowane są ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego.
Projekt: „Psychoedukacji w zakresie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży”
Zgodnie z danymi UNICEF 10,8% polskich nastolatków w wieku 10-17 lat może zmagać się z zaburzeniami psychicznymi. W 2022 r. Komenda Główna Policji zanotowała 2093 zamachy samobójcze w grupie wiekowej 7-18 lat. Sytuację utrudnia nadal kulejący system opieki psychiatrycznej. Nieliczne szpitale specjalistyczne dla nieletnich pacjentów są przepełnione, a na wizytę u psychiatry czy psychologa trzeba czekać miesiącami.
Dodatkowo młodzi ludzie stoją dziś przed wyzwaniami, z którymi nie mierzyło się żadne pokolenie wcześniej. Wszechobecność wirtualnej rzeczywistości, deprecjonowanie kontaktów w “realu”, życie w ciągłym stresie i presji ze strony rówieśników, cyberbullying, uzależnienia behawioralne – to tylko szereg problemów, na które napotykają niedoświadczeni nastolatkoweie.
Problem zdrowia psychicznego tej grupy wiekowej jest palący. To właśnie dla nich stworzyliśmy projekt: „Psychoedukacji w zakresie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży”. Skierowany jest do uczniów klas VI-VIII ze szkół podstawowych w województwie lubuskim.
Najważniejsze cele projektu to:
- promocja zdrowia psychicznego;
- umiejętność tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu psychicznemu oraz wolnego od stereotypów i uprzedzeń;
- wzmocnienie wiedzy uczestników o zaburzeniach psychicznych dzieci i młodzieży;,
- przekazanie istotnej wiedzy z zakresu dobrostanu psychospołecznego;
- wzmocnienie umiejętności wychowawczych rodziców w takich obszarach.
W ramach projektu prowadzimy cykl warsztatów w placówkach edukacyjnych z regionu lubuskiego Biorą w nich uczniowie, kadra nauczycielska oraz rodzice. Osobne spotkania organizowane są dla rodzin z dziećmi, u których istnieje zwiększone ryzyko zaburzeń psychicznych.
Przygotowaliśmy również kilkadziesiąt ebooków dedykowanych osobno do każdej grupy docelowej, czyli uczniów, nauczycieli i rodziców. Poruszaliśmy tam istotne kwestie wrażliwości emocjonalnej, budowania relacji i właściwej komunikacji opartej na szacunku do drugiego człowieka. Nie ominęliśmy tematów seksualności i płciowości. Pisaliśmy o trudnych zagadnieniach depresji, fobii i cyberbullyingu.
Powstał również cykl podcastów “Przerwa na emocje” dostępnych na naszym kanale YouTube oraz na platformie Spotify.
Projekt: “Nie widać, a jest – tu Cukier” – troska o zdrowie psychiczne dzieci z cukrzycą typu I
Cukrzyca typu I jest najczęściej występującą chorobą wieku dziecięcego. Najczęściej diagnozowana jest u 10-14-latków. Jednak w zastraszającym tempie rośnie liczba dzieci w wieku przedszkolnym, u których rozpoznano chorobę. Wiąże się ona z totalną reorganizacją życia całej rodziny, koniecznością przestrzegania zaleceń lekarskich, stałą kontrolą poziomu cukru, wprowadzeniem odpowiedniej diety, a także restrykcjami dotyczącymi aktywności fizycznej.
Jednak dotyka to także sfery psychicznej dzieci. Często to ona jest przyczyną:
- strachu o przyszłość,
- lęku przed stygmatyzacją,
- odrzucenia przez środowisko rówieśnicze,
- poczucia niskiej wartości,
- przeświadczenia o braku kontroli nad swoim życiem i zdrowiem,
- niskiej samooceny.
W tej grupie rośnie ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych.
Te dane skłoniły nas do rozpoczęcia inicjatywy: “Nie widać, a jest – Tu Cukier: Psychoedukacja dzieci z cukrzycą typu I oraz ich rodzin”.
W ramach programu przygotowaliśmy 5 poradników dla dzieci oraz ich rodziców i opiekunów. Jednak po wiedzę tę może, a nawet powinien, sięgnąć każdy. W każdym otoczeniu może bowiem pojawić się osoba zmagająca się z tą ciężką i przewlekłą chorobą. W poradnikach przybliżamy m.in. jej charakterystykę – objawy, wymagania stawiane chorym i konsekwencje zdrowotne nieprzestrzegania zaleceń lekarskich. Poruszamy też zagadnienia:
- właściwej diety,
- zdrowego stylu życia,
- budowania samooceny i poczucia własnej wartości,
- wsparcia rodziny jako niezwykle ważnego elementu profilaktyki zdrowia psychicznego pacjentów.
Autorami są psychologowie, pedagodzy i dietetycy. Poradniki dostępne są bezpłatnie na stronie internetowej Fundacji Nie Widać Po Mnie, gdzie powstała osobna zakładka dedykowana projektowi “Nie widać, a jest – Tu Cukier”.
Projekt jest jeszcze w fazie realizacji. W 2024 r. przewidzieliśmy nagranie i publikację 5 podcastów. Materiały dostępne będą nieodpłatnie na stronie internetowej Fundacji, na naszym kanele YouTube oraz na Spotify.
Odbędziemy też wizyty patronażowe w 10 rodzinach, w których członkiem jest dziecko z cukrzycą. Psychologowie będą rozmawiać o sposobach organizacji życia całego domostwa oraz metodach wspierania chorego nie tylko w procesie leczenia, ale także w profilaktyce zdrowia psychicznego.
Zadanie finansowane jest ze środków Województwa Mazowieckiego.
Program: “Emocje w Rodzinie” – nauka relacji i nawiązywania więzi
Tymczasem to właśnie rodzina jest głównym odniesieniem dla kilkulatka. To w niej buduje poczucie własnej wartości, rezyliencję, uczy się wartości, schematów postępowania i wzorców zachowań. To dom powinien zapewnić mu poczucie bezpieczeństwa i pełną akceptację.
To do rodziców zależy, czy stworzą mu odpowiednie otoczenie do rozwoju. Drogą do tego jest psychoedukacja rodziców, dzięki której nabędą oni niezbędną wiedzę w zakresie zmian stanów emocjonalnych dzieci w pierwszych latach życia, ich potrzeb i wyzwań.
Przybliżenie tych zagadnień jest głównym celem projektu: „Ochrona i promocja zdrowia psychicznego dotycząca psychoedukacji rodziców/opiekunów w zakresie rozwoju i funkcjonowania dzieci i młodzieży”.
Działania skierowane są do rodziców i opiekunów dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Zaplanowano:
- organizację warsztatów i szkoleń,
- przygotowanie materiałów edukacyjnych w formie poradników,
- nagranie podcastów ze specjalistami – psychologami, psychoterapeutami i pedagogami,
- konsultacje psychologiczne dla rodzin, którzy zgłoszą taką potrzebę.
W 2023 r. przeprowadziliśmy już 10 warsztatów w placówkach przedszkolnych zlokalizowanych na terenie województwa mazowieckiego.
Przygotowaliśmy ebooki oraz podcasty, których publikacja nastąpi na początku 2024 r.
Zadania finansowane są ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego.
Projekt: “Psychologiczna pierwsza pomoc – wsparcie w kryzysie psychicznym” – natychmiastowa interwencja dla osób dorosłych w kryzysie
Źródeł tego jest kilka:
- kilkumiesięczny okres oczekiwania na wizytę,
- brak specjalistów w najbliższym regionie,
- lęk przed stygmatyzacją,
- wstyd,
- brak wiedzy o zaburzeniach,
- niedowierzanie, że problem dotyczy właśnie ich.
Z częścią tych źródeł chcemy walczyć programem: “Psychologiczna pierwsza pomoc – wsparcie w kryzysie psychicznym”.
Skierowany jest on do osób dorosłych, które.:
- żyją w nadmiernym stresie i ciągłym lęku,
- od dłuższego czasu czują się przygnębione, zniechęcone,
- mają myśli samobójcze,
- walczą z fobią czy bezsennością,
- widzą u siebie inne niepokojące objawy i zachowania (agresja, drażliwość, jednak nie wiedzą, gdzie szukać pomocy.
W ramach programu uruchomiliśmy już osobny numer telefonu (hotline) działający 3 razy w tygodniu, pod którym osoby w kryzysie znajdą natychmiastową pomoc psychologiczną i psychiatryczną. Każdy, kto się zgłosi, będzie miał możliwość odbycia 3 sesji telefonicznych. Od momentu uruchomienia hotline, czyli od sierpnia 2023 r. z pomocy skorzystało już blisko 80 osób, a nasi specjaliści udzielili ponad 220 konsultacji.
Interwencje kryzysowe prowadzone są w partnerstwie z Mazowieckim Specjalistycznym Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza w Pruszkowie.
Opracowaliśmy także poradniki dla osób dorosłych w kryzysie wraz z przewodnikiem o sposobie poruszania się po systemie opieki zdrowia psychicznego.
Program jeszcze trwa. Hotline działać będzie do października 2024 r.
Zadania dofinansowane są ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego.
Program: “Up!Teczka Zdrowia” – zapewniamy wsparcie w procesie zdrowienia osobom z zaburzeniami psychicznymi
To świadomość alarmujących objawów, wiedza o organizacji stylu życia i przestrzegania zaleceń lekarskich pomaga w tej trudnej walce po opuszczeniu szpitala.
Z potrzeby edukacji osób chorujących psychicznie zrodziła się inicjatywa: “Up!Teczka Zdrowia Ochrona i promocja zdrowia psychicznego dotycząca wsparcia procesu zdrowienia osób chorujących psychicznie”.
Program skierowany jest do pacjentów Mazowieckiego Specjalistycznego Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza w Pruszkowie, którzy kończą hospitalizację lub przygotowują się do opuszczenia placówki w niedługim czasie. Działania mają pomóc im w powrocie do funkcjonowania w otoczeniu rodziny, przyjaciół oraz w miarę możliwości – do wykonywania zawodu.
Przedsięwzięcie przewiduje:
- organizację 10 grup wsparcia, których członkami będą byli pacjenci szpitala,
- organizację łącznie 4 spotkań z psychologiem w każdej grupie,
- szkolenia dla rodzin (łącznie 300 osób) pacjentów placówki medycznej,
- warsztaty dla personelu medycznego,
- przygotowanie ebooków – przewodników dla chorych oraz ich rodzin.
Program ruszył pełną parą 1 lipca 2023 r.
Co udało nam się dokonać?
- Zorganizowaliśmy 10 grup wsparcia, a każda odbyła już po jednym spotkaniu.
- Przeprowadziliśmy szkolenie dla kadry medycznej z zakresu komunikacji z pacjentem opuszczającym szpital.
- Zorganizowaliśmy szkolenie online dla rodzin osób chorujących psychicznie.
- Opracowaliśmy ebook – przewodnik dla uczestników programu i ich rodzin. Jest to baza, która następnie uzupełniana jest o informacje dopasowane do każdego uczestnika indywidualnie.
Rok 2024 r. również zapowiada się intensywnie dla programu. Kontynuowane będą warsztaty oraz spotkania grup wsparcia.
Program Ministerstwa Zdrowia: “Wsparcie psychologiczne kadry medycznej” – Fundacja NWPM jako Partner Merytoryczny
Naszą wiedzę i doświadczenie zdobyte przy sztandarowym programie Fundacji: WySPA wykorzystało także Ministerstwo Zdrowia w organizacji i realizacji przedsięwzięcia: “Wsparcie psychologiczne kadry medycznej”.
W ramach programu wraz z głównym realizatorem – Falck Medycyna Sp. z o.o. utworzyliśmy platformę dostępną dla kadry medycznej: psychologdlameka.pl. Za jej pośrednictwem uczestnicy programu mają dostęp do bezpłatnych, natychmiastowych konsultacji kryzysowych z psychologami, psychiatrami i psychoterapeutami. Spotkania odbywają się online. Jest też możliwość wizyt stacjonarnych w każdym mieście wojewódzkim.
Ponadto na platformie medycy mają dostęp do potężnej wiedzy z zakresu zdrowia psychicznego ujętej w formie ebooków i podcastów (wywiadów ze specjalistami). Poruszaliśmy w nich m.in. tematy:
- wypalenia zawodowego medyków,
- depresji,
- uzależnień,
- fobii,
- technik relaksacyjnych i oddechowych,
- sposobów na wzmacnianie rezyliencji, czyli odporności psychicznej.
Program skierowany był do:
- lekarzy,
- dentystów,
- diagnostów laboratoryjnych,
- farmaceutów,
- pielęgniarek,
- rehabilitantów,
- studentów kierunków medycznych.
Działania zakończyły się 14 grudnia 2023 r. Z porad skorzystało blisko 8000 osób.
Oj wiele się działo. Pod koniec roku oddychamy – lekko z ulgą i zmęczeniem, ale też bierzemy głębszy oddech wypełniony satysfakcją i poczuciem spełnienia. Ładujemy baterie, bo teraz 2024., a planów i celów mamy jeszcze wiele.
