Zgodnie z Mapami Potrzeb Zdrowotnych na lata 2022-2026 w woj. mazowieckim w 2021 r. z diagnozą zaburzenia depresyjnego nawracającego oraz epizodu zmagało się 12 672 osób w wieku 60+. Dane te jednak mogą być zaniżone. Wielu seniorów żyje bowiem bez właściwej diagnozy. Wpływa na to m.in.:
- błędna interpretacja objawów jako naturalnego procesu starzenia się organizmu;
- utrudniony dostęp do specjalistów zdrowia psychicznego;
- stereotypowe postrzeganie starości jako okresu trudnego i nieprzyjemnego;
- brak wiedzy na temat specyfiki objawów zaburzeń depresyjnych u seniorów.
Według badania SeniorPol2 przeprowadzonego z wykorzystaniem 15-punktowej Geriatrycznej Skali Oceny Depresji może być nią dotkniętych nawet 2 miliony Polaków po 60 roku życia. W samym województwie mazowieckim liczba cierpiących seniorów może sięgać 240 tys.
Źródła depresji seniorów
W wieku podeszłym czynniki ryzyka zaburzenia ulegają modyfikacji i wzmocnieniu. Na depresję u osób 60+ wpływają m.in.:
- samotność;
- utrata partnera życiowego;
- opieka nad osobą bliską z chorobą przewlekłą;
- przejście na emeryturę;
- odejście dzieci z domu.
Depresja często towarzyszy też chorobom przewlekłym, takim jak cukrzyca, choroba Parkinsona, Alzheimera, zaburzenia funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego, hormonalnego (zwłaszcza tarczycy), nowotwory i przewlekłe dolegliwości bólowe.
Błędna diagnoza powoduje nasilenie objawów depresyjnych. W 2022 r. Komenda Główna Policji zanotowała 1522 udane próby samobójcze wśród osób 60+. Stanowi to aż 60% wszystkich zdarzeń suicydalnych w tej grupie wiekowej.
Pomoc seniorom w zakresie zdrowia psychicznego musi być holistyczna. Obok świadczeń konsultacyjnych i terapii, ważna jest także edukacja, która pozwoli im zrozumieć istotę depresji i uważniej przyglądać się sobie oraz swoim zachowaniom. To istotny element profilaktyki, który zwiększy rozpoznawalność zaburzenia i da szansę na wyzdrowienie.
Rusza Program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki zaburzeń depresyjnych dla osób po 60 roku życia z województwa mazowieckiego na lata 2023-2025
Cele
Program skierowany jest do mieszkańców woj. mazowieckiego, którzy ukończyli 60 lat. Działania edukacyjne prowadzone są także dla osób na co dzień pracujących z seniorami: dla lekarzy rodzinnych, lekarzy geriatrów, pielęgniarek, pielęgniarek środowiskowych, opiekunów w domach opieki i w ośrodkach pomocy społecznej.
Cele projektu:
- zwiększenie dostępności do świadczeń w zakresie profilaktyki zaburzeń depresyjnych dla osób po 60 roku życia;
- poprawa stanu zdrowia psychicznego uczestników;
- zwiększenie poziomu wiedzy z zakresu zaburzeń depresyjnych u seniorów oraz osób pracujących z osobami starszymi.
Realizacja
Program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki zaburzeń depresyjnych dla osób po 60 roku życia z województwa mazowieckiego na lata 2023-2025 zakłada działania na trzech płaszczyznach:
- diagnostyki uczestników pod kątem występowania zaburzeń depresyjnych;
- sesji dla uczestników, u których będzie wskazanie do terapii;
- psychoedukacji starszych i osób z nimi pracujących.
Konsultacje edukacyjne dla osób starszych
Uczestnicy, u których nie zdiagnozowano zaburzeń depresyjnych, mogą wziąć udział w konsultacjach edukacyjnych. Będą one miały charakter dobrowolny i indywidualny. Trwać będą do 60 minut. Mogą w nich wziąć udział także członkowie rodzin. Tematyka dotyczy zaburzeń depresyjnych — ich objawów, źródeł, sposobów leczenia, a także metod relaksacji, redukcji stresu i wpływu zdrowego stylu życia na zmniejszenie ryzyko wystąpienia depresje.
Konsultacje edukacyjne zaplanowano dla 253 seniorów.
Sesje terapeutyczne
Każdy uczestnik, u którego stwierdzono konieczność terapii, ma możliwość skorzystania z 15 sesji — spotkań ze specjalistą zdrowia psychicznego. Odbywać się one będą co tydzień, a każde z nich trwać będzie 45-60 minut.
Program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki zaburzeń depresyjnych dla osób po 60 roku życia z województwa mazowieckiego na lata 2023-2025 przewiduje taką pomoc dla 434 seniorów.
Diagnostyka seniorów
Przy kwalifikacji do programu wykorzystywana jest 15-punktowa Geriatryczna Skala Oceny Depresji. Każdy uczestnik przechodzi także badanie przesiewowe pod kątem występowania zaburzenia. Ma następnie dostęp do konsultacji ze specjalistą zdrowia psychicznego. Po spotkaniu podejmuje on decyzję, czy senior wymaga dalszej terapii.
W ramach programu taką pomoc otrzyma 687 osób.
Psychoedukacja osób pracujących z seniorami
Działania mają charakter szkoleń i warsztatów w małych, maksymalnie 15-osobowych grupach. Trwają 90-100 minut. Tematyka obejmuje zaburzenia depresyjne oraz ich specyfikę dla wieku podeszłego. Uczestnicy zapoznają się także z istotną Geriatrycznej Skali Oceny Depresji.
W ramach Program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki zaburzeń depresyjnych dla osób po 60 roku życia z województwa mazowieckiego na lata 2023-2025 w szkoleniach weźmie udział 1035 lekarzy i opiekunów osób starszych zatrudnionych na terenie woj. mazowieckiego.
Realizacja projektu trwa do 31.11.2024 r.
Zadanie finansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego
Zgodnie z danymi CBOS jedynie 22% współczesnych gospodarstw domowych to domy wielopokoleniowe. Blisko 50% to rodziny nuklearne złożone z rodziców i niepełnoletnich podopiecznych. Często sytuacja ekonomiczna, a także uwarunkowania społeczne…
W Polsce rozpoznawalność depresji u seniorów wynosi zaledwie 15%. Tymczasem według badania PolSenior2 może się z nią zmagać nawet 23%, czyli ok. 2 mln osób po 60 roku życia. Zaburzenia…
Trwa Program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki zaburzeń depresyjnych dla osób po 60 roku życia z województwa mazowieckiego na lata 2023-2025 Program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki zaburzeń depresyjnych…
